Tình trạng bất động sản khan hiếm tại các đô thị lớn Việt Nam

Bất động sản khan hiếm là điều mà không chỉ nhà đầu tư mà cả người dân cũng có thể nhận thấy những năm gần đây. Việc mua nhà trở nên khó khăn đối với mọi người. Giá nhà, chung cư tăng đột biến trong khi lương và thu nhập không tỷ lệ thuận khiến nhiều người chật vật vẫn không có được tổ ấm đúng nghĩa.

Tâm lý tích sản của người Việt Nam

Tâm lý tích sản của người Việt Nam đã tạo ra một hiện tượng đáng lo ngại – bất động sản khan hiếm. Trong nỗ lực tích lũy tài sản và đảm bảo tương lai tài chính, việc đầu tư vào bất động sản đã trở thành một ưu tiên hàng đầu. Sự cạnh tranh gay gắt và ám ảnh lợi nhuận đã khiến giá nhà đất liên tục tăng cao. Đồng thời tạo ra một khoảng cách ngày càng lớn giữa nhóm siêu giàu và người nghèo.

bất động sản khan hiếm do tích lũy
Người Việt tích tích lũy là tâm lý từ xa xưa

Nhóm siêu giàu, sở hữu số lượng lớn tài sản bất động sản. Họ tiếp tục tận hưởng lợi ích không ngừng từ thị trường đất đai. Họ dường như trở thành những nhân vật chủ chốt trong cuộc đua săn đất. Họ sở hữu những căn hộ, nhà phố sang trọng và đầy tiện nghi. 

Trái lại, những người thuộc tầng lớp thấp hơn lại đối mặt với khó khăn trong việc sở hữu nhà ở. Và càng ngày họ càng nằm trong tình trạng khó khăn, không thể tiếp cận được với những cơ hội tài chính và tiện ích xã hội.

Hiện tượng khan hiếm bất động sản và sự tăng giá nhà đất đang tạo ra một sự chia rẽ xã hội đáng lo ngại. Nền kinh tế vẫn chưa thể đảm bảo sự phát triển công bằng, và tình trạng này dường như ngày càng trầm trọng hơn. 

Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng sở hữu nhà ở của người dân. Nó còn gây ra những tác động tiêu cực về mặt xã hội và kinh tế. Ví dụ như sự tăng lên của tội phạm, sự cô lập và sự gia tăng bất bình đẳng.

Làn sóng di cư lên thành thị tìm việc làm

Làn sóng di cư lên thành thị để tìm việc làm đã trở thành một xu hướng phổ biến và ngày càng gia tăng. Người di cư đang tìm kiếm cơ hội việc làm tốt hơn và mong muốn cải thiện chất lượng cuộc sống. 

Tuy nhiên, tình trạng khan hiếm nhà ở và áp lực về hạ tầng là những thách thức đáng chú ý. Với việc gia tăng dân số thành thị, việc tìm kiếm một ngôi nhà phù hợp và giá cả phải chăng trở nên khó khăn hơn. Đây chính là một phần nguyên nhân của tình trạng bất động sản khan hiếm tại thành phố lớn như Hà Nội hay TP HCM.

Bất động sản khan hiếm do di cư
Làn sóng di cư lên thành thị tìm việc làm phổ biến

Đồng thời, tình trạng quá tải giao thông, hệ thống nước và điện cũng là những vấn đề cần được xem xét. Mặt khác, di cư đến thành thị cũng góp phần tạo ra một môi trường đa văn hóa và đa dạng. Từ đó tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế và xã hội. Tuy nhiên, cũng có thể xảy ra căng thẳng xã hội do sự chênh lệch kinh tế và văn hóa.

Tập trung quá nhiều cơ quan, doanh nghiệp sản xuất, trường học

Một nguyên nhân khiến bất động sản khan hiếm tại các thành phố lớn đó là tập trung nhiều trường học, cơ quan, doanh nghiệp.

Trường đại học: Nguồn thu lớn nhưng không giúp kinh tế bứt phá

Trường đại học là một nguồn thu lớn đối với các thành phố lớn như Hà Nội và TPHCM. Tuy nhiên, không phải lúc nào nó cũng góp phần vào sự bứt phá kinh tế của địa phương. 

Một vấn đề đáng lưu ý là sự tập trung quá nhiều trường đại học trong hai khu vực này đã dẫn đến lượng sinh viên ra học tăng đáng kể. Thế nhưng lại không đảm bảo đủ công suất hấp thụ của thị trường lao động.

Bất động sản khan hiếm do tập trung trường học
Trường đại học: Nguồn thu lớn nhưng không giúp kinh tế bứt phá

Theo số liệu thống kê năm 2022 của Tổng cục Thống kê công bố tại Niên giám thống kê năm 2021 thì có khoảng 1,9 triệu sinh viên công lập và ngoài công lập. Thế nhưng, lượng việc làm chỉ có thể đáp ứng cho khoảng 60% trong số này. 

Số còn lại dù không tìm được việc đúng ngành nghề nhưng nhiều người vẫn bám trụ thành phố với hy vọng cuộc sống tốt hơn. Dân số tăng chính là nguyên nhân gây áp lực khiến bất động sản khan hiếm ngày càng hiếm.

Hơn thế nữa, mặc dù việc tập trung nhiều trường đại học trong một khu vực có thể tạo ra một hệ sinh thái giáo dục phong phú và đa dạng. Thế nhưng nó cũng gây ra những hệ quả không mong muốn. 

Sự tăng đột biến của lượng sinh viên đã gây áp lực lớn đối với cơ sở vật chất, hạ tầng và dịch vụ của các trường. Ngoài ra, sự cạnh tranh khốc liệt trong việc tuyển sinh và tuyển dụng đã dẫn đến sự thiếu hụt cơ hội việc làm cho các sinh viên tốt nghiệp.

Mặt khác, một số trường đại học lớn có nguồn thu rất lớn từ học phí. Thế nhưng không đảm bảo hiệu quả kinh tế. Nguyên nhân chính là do thiếu sự kết nối chặt chẽ giữa giáo dục đại học và nhu cầu thực tế của thị trường lao động. 

Chương trình học chưa phù hợp với yêu cầu công việc hiện tại và cần thiết từ các doanh nghiệp. Do đó, sinh viên tốt nghiệp gặp khó khăn khi tham gia vào thị trường lao động và góp phần vào sự phát triển kinh tế.

Doanh nghiệp sản xuất: Chưa có sự quy hoạch đúng tầm

Sự thiếu quy hoạch đúng tầm trong lĩnh vực doanh nghiệp sản xuất đã tạo ra ảnh hưởng đáng kể đến tình trạng khan hiếm bất động sản. Tình trạng này bắt nguồn từ một số yếu tố khác nhau.

Trước tiên, sự phát triển không đồng đều của các ngành công nghiệp dẫn đến sự tập trung chất xám và nhân lực trong một số khu vực. Điều này gây ra nhu cầu nhà ở tăng mạnh trong các khu vực này, đẩy giá bất động sản lên cao.

Bất động sản khan hiếm do quy hoạch
Doanh nghiệp sản xuất: Chưa có sự quy hoạch đúng tầm

Thứ hai là việc thiếu quy hoạch và điều chỉnh kịp thời của các khu công nghiệp và khu công nghệ cao. Điều này đã góp phần vào sự chồng chéo giữa khu vực sản xuất và khu dân cư. Khi các doanh nghiệp sản xuất mở rộng hoạt động, nhu cầu về nhà ở và cơ sở hạ tầng tăng lên. Từ đó gây áp lực lớn lên nguồn cung bất động sản.

Cuối cùng, việc quản lý không hiệu quả và thiếu sự điều phối giữa các chính quyền địa phương và doanh nghiệp đã dẫn đến sự mất cân đối trong phát triển đô thị. Các khu vực công nghiệp và sản xuất không được phân bổ hợp lý, tạo ra tình trạng khan hiếm bất động sản ở những khu vực khác.

Giải quyết nút thắt, tháo gỡ tình trạng khan hiếm bất động sản

Để giải quyết được tình trạng bất động sản khan hiếm từ gốc rễ thì những nút thắt cũng cần được tháo gỡ từ từ. Cụ thể:

Hạn chế tích lũy bất động sản bằng các giải pháp khôn ngoan

Để hạn chế sự tích lũy bất động sản của cá nhân hay tổ chức, cần áp dụng các giải pháp khôn ngoan. Thứ nhất, chính phủ có thể thiết lập chính sách hạn chế sở hữu, bằng cách áp đặt thuế và phí cao hơn cho các tài sản thứ hai và giới hạn số lượng bất động sản mà một cá nhân hoặc tổ chức có thể sở hữu.

Hạn chế tích lũy đất để giải tuyết bất động sản khan hiếm
Hạn chế tích lũy bất động sản

Thứ hai, việc tăng cường quản lý và kiểm soát là cần thiết. Chính phủ và cơ quan quản lý phải có sự giám sát chặt chẽ, đảm bảo không có hành vi tích lũy lạm phát và vi phạm quy định. Đồng thời, cần áp dụng các biện pháp kiểm soát cung cấp bất động sản mới và xem xét cấp phép cho các dự án bất động sản lớn.

Thứ ba, khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực khác cũng là một giải pháp quan trọng. Chính phủ nên thúc đẩy phát triển các ngành kinh tế khác nhau bên cạnh bất động sản, như công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ, nhằm tạo ra cơ hội đầu tư đa dạng và hấp dẫn hơn. Điều này giúp đẩy mạnh sự phân bố vốn và giảm sự tích lũy tập trung vào bất động sản.

Thứ tư, xây dựng chính sách thuận lợi cho thuê và sử dụng bất động sản. Đưa ra các chính sách ưu đãi cho việc thuê và sử dụng bất động sản, như tạo ra các quyền và bảo vệ cho người thuê, khuyến khích các dự án nhà ở xã hội và cung cấp các lựa chọn thuê phù hợp cho người dân.

Cuối cùng, đẩy mạnh phát triển hạ tầng và đô thị hóa là một yếu tố quan trọng. Đầu tư vào phát triển hạ tầng và đô thị hóa đúng kế hoạch sẽ tạo ra nhiều cơ hội đầu tư mới và giảm sự tập trung vào một số vùng đất.

Điều này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự phân bố đa dạng của bất động sản và giảm áp lực lên giá bất động sản ở các khu vực tập trung. Đồng thời, phát triển hạ tầng cũng sẽ thu hút đầu tư và doanh nghiệp vào các vùng khác, giảm áp lực tập trung vào một số địa điểm duy nhất.

Đảm bảo sự công bằng và bền vững trong quá trình di cư và phát triển đô thị

Câu chuyện bất động sản đất chật người đông sẽ phần nào được giải quyết khi có thể đưa ra chính sách bền vững trong việc di cư. Phần lớn người dân có ý định tập trung sinh sống tại thành phố do điều kiện tốt, công việc nhiều, mức thu nhập cao hơn, cuộc sống tiện nghi hơn… Chính điều này khiến thành phố thêm phần chật chội, ô nhiễm.

Quy hoạch để giải quyết bất động sản khan hiếm
Đảm bảo sự công bằng và bền vững trong quá trình quản lý

Nhà nước cần đẩy mạnh chính sách phát triển về các vùng quê, tạo điều kiện và công ăn việc làm cho người dân. Việt Nam đang trong quá trình công nghiệp hóa, tuy nhiên, công nghiệp hóa mới chỉ tập trung vài nơi trọng điểm. Nguyên nhân do không có nhân lực và nhiều yếu tố khác. 

Câu chuyện trở nên khó khăn khi người dân lên thành phố lập nghiệp, khu công nghiệp, nhà máy, công ty mở ở nông thôn lại không có công nhân nên bắt buộc phải tập trung khu vực đông đúc.

Bên cạnh đó, các trường học cũng dần được đưa ra ngoại thành để giảm tải áp lực. Các chính sách phát triển đồng đều sẽ giúp giải quyết nút thắt di cư ồ ạt.

Bất động sản khan hiếm trở thành mối lo của không chỉ người dân mà còn của các cấp chính quyền. Hy vọng trong tương lai, việc tiếp cận nhà ở sẽ trở nên dễ dàng hơn, khoảng cách giàu nghèo được thu hẹp bớt lại để người dân an tâm làm việc, phát triển kinh tế xã hội.

> Xem thêm: